Tijm - Thymus Vulgaris (echte tijm) Thymus Serpyllum (wilde tijm)

Inhoudsstoffen

Etherische olie: voornamelijk Tymol, Cafeïnezuur, Looizuur, Flavonoïden (Apigenine, Luteoline, Naringenine, Thymonine), Mineralen: Calcium en IJzer, Labiatine zuur, Bitterstof (Serpylline), Vitamine C

Informatie

Thymus Vulgaris is een aromatische, altijd groen blijvende, bossige halfheester. De plant wordt 20 tot 30 centimeter hoog. Thymus Vulgaris wordt in het Nederlands Echte Tijm genoemd. De stengel van de plant is vierkant, groenbruin en verhout in het tweede seizoen.

Aan de oude verhouten plantendelen verschijnen elk voorjaar nieuwe groene opgaande takjes met kleine puntig, ovaal en middelgroene blaadjes. De blaadjes zijn aan de rand naar onder toe omgerold en zijn aan de onderzijde witviltig behaard.

Bovenaan de takjes verschijnen van begin tot midzomer kleine lila, lipvormige bloempjes die veel bijen trekken.
Van oorsprong komt Thymus Vulgaris uit het gebied rond de Middellandse Zee.

De in ons land groeiende Thymus Serpyllum blijft lager dan de Thymus Vulgaris, hij wordt 8 tot 20 cm hoog. De plant is soms te vinden op zonnige grasvlakten, heide en weiden. Het is een snelle kruipplant met lichtpaarse bloemen met mild geurende bladeren. Thymus Serpyllum (ook wel Thymus Praecox Arcticus genoemd) wordt in het Nederlands Wilde Tijm genoemd. Deze plant varieert zeer sterk en komt in veel vormen voor.

Zelf Tijm kweken
Tijm groeit het liefst op een zonnige plek in een zanderige, kalkrijke en goed gedraineerde grond (bij voorkeur alkalisch). In erg koude streken vraagt hij in de winter enige bescherming. Vermeerderen kan door stengelstekken te nemen van 5 tot 8 cm met een hiel. Dit kan op elk tijdstip behalve in de winter. Splits de wortels of afleggers in de herfst of in de lente. Zaaien kan in het voorjaar. Om Tijm te kweken moet hij in de zomer uitgedund of verplant worden op 23 tot 28 cm afstand. Tijm kan ook binnenshuis gekweekt worden.

Toepassingen

Medicinaal
werkt op het zenuwstelsel en op de thymus (afweer), ontsmet, krachtig antiseptisch, versterkend voor de longen: zou een goede remedie zijn bij de kinderziekte, die kinkhoest wordt genoemd, bronchiën verwijdend, slijmoplossend, schimmelwerend, krampwerend, adstringerend, maakt krachtig, maakt moedig

Tijm kan gebruikt worden tegen katers en ter bevordering van de spijsvertering. Maak hiervoor een aftreksel en gebruik deze als thee. Het aftreksel kan worden gezoet met honing tegen hoestbuien, kou en keelpijn. Hiervoor kunt u ook tijmsiroop maken. Tijm staat bekend als slijmoplossend middel maar heeft ook een krachtige anti-bacteriële en schimmelwerende werking.
Gebruik een aftreksel in olie bij een massage tegen hoofdpijn.
Het helpt ook bij slapeloosheid, slechte bloedsomloop en spierpijn. Tijm stimuleert ook de productie van witte bloedlichaampjes en versterkt zo het afweersysteem en werkt ontsmettend bij infecties aan luchtwegen, urinewegen en de huid.
Tijm activeert de vetverbranding, lost het slijm in de luchtwegen op en is goed bij verkoudheid en bronchitis. Bij verkoudheid heeft het drinken van tijmthee een heilzame werking. Bij hoofdpijn en verkoudheid is het goed om te stomen boven een kom kokend water waar tijm is bijgevoegd.

Luchtwegen
Tegen infecties aan de luchtwegen, Tijm werkt antiseptisch, ontkrampend en verruimend bij verkoudheid, sinusitis, bronchitis, astma kramphoest, kinkhoest en pseudo-kroep.

Spijsvertering
Nerveuze maag - en darmstoornissen, krampen, winderigheid, diarree en vergiftigingen. Ook wormuitdrijvend. Ook bij een haperende spijsvertering.

Zenuwstelsel
Bij gebrek aan wilskracht, zenuwuitputting en de daaruit voortvloeiende bloedarmoede.

Overige
Het kruid is zeer antiseptisch, verder ook bij bedplassen en diarree bij kinderen.

Uitwendig
Bij voetschimmel en andere schimmelinfecties
Bij spruw

Inwendig
Tijm is wellicht het beste antiseptische kruid bij keelpijn, ontstoken tandvlees, ingewand- en worminfecties.
Bij hoesten en kou op de borst. Met name goed bij kinkhoest en droge hoest.
Bij blaasontsteking en bedwateren door kinderen.
Bij slechte spijsvertering, winderigheid en kolieken.

Toepassingen met etherische olie
Tijm olie brandt op de huid, dus nooit puur gebruiken. De olie wordt gewonnen door waterdamp destillatie onder lage druk van de bloeiende planten. De olie heeft een kruidige bijna stekende geur.
Tijm kan o.a. gebruikt worden bij: abcessen, kneuzingen, blauwe plekken, eczeem, scabies, tandvleesinfecties, artritis, wratten, onreine huid, griep, bronchitis, vastzittende hoest, reumatische klachten, spierpijn, gewrichtspijn, haaruitval, (over)vermoeidheid, cellulitis, oedeem, verrekkingen, sportletsels, diarree, infecties aan de urinewegen, verkoudheid, infectieziekten, hoofdpijn, lage bloeddruk en bestrijden van Candidiasis. Kan ook verlichting brengen bij kinderziekten zoals bof en kinkhoest.

Culinair
Meng tijm met peterselie en laurier in een bouquet garni. Je kunt dit toevoegen aan bouillon, marinades, vullingen, sauzen en soepen. Gebruik verse tijm voorzichtig omadt het extra pittig is. Het bevordert de vertering van vet voedsel. Tijm past goed in voedsel dat langzaam in wijn wordt gekookt. Het geeft Benedictinelikeur zijn smaak. Tijm smaakt ook heerlijk in bruine sausen, wildgerechten en bij peulvruchten.

Tijm heeft conserverende eigenschappen en verspreidt een heerlijke geur.

Cosmetisch
Maak een afkooksel om de bloedsomloop te stimuleren. Te gebruiken in bad, gezichtsstoombaden en zalven tegen allerlei vlekken.
Een aftreksel samen met rozemarijn als haarspoelmiddel om roos weg te krijgen.
De etherische olie wordt gebruikt als antiseptisch middel in tandpasta's en mondwaters.

Huishouden
Tijmazijn is een goed ontsmettingsmiddel en toiletreiniger.
Aardappelen zijn met tijm beter houdbaar. Uit onderzoek is gebleken dat tijm even goed werkt tegen schimmels als veel chemische middelen.

Gebruik

Het hele bloeiende kruid, met de maximale hoeveelheid etherische olie, snij niet in het verhoutte gedeelte, anders loopt de plant niet meer uit. Men kan een tinctuur van het kruid maken, maar ook in theeën kan het goed, het wordt verder veel toegepast in hoestdranken en siropen. Er wordt ook een etherische olie gedistilleerd uit de bloeiende toppen. Je kunt Tijm verder verwerken in Tijmazijn.

Laat in de tuin Tijm samen groeien met Lavendel, deze soorten versterken elkaars werking als men ze samen teelt.

Waarschuwing
Vermijd grote hoeveelheden tijdens de zwangerschap. Normale hoeveelheden in het eten kunnen geen kwaad. Wilde tijm kan de menstruatie opwekken en mag niet tijdens de zwangerschap gebruikt worden.

Niet gebruiken bij epilepsie.