Oregano - Origanum Vulgare (wilde Marjolein) Origanum Marjorana (echte Marjolein)

Inhoudsstoffen

hoog gehalte, 80-90%, Fenolen: Cavaciol en Thymol, Etherische olie: voornamelijk Tymol en Carvacrol, Flavonoïden, Cafeïnezuur, Looizuur, Bitterstoffen

Informatie

Wilde marjolein (Origanum vulgare) is een meerjarige, winterharde kruidachtige plant. De plant wordt 30 tot 60 cm hoog. De bladeren zijn ovaal, puntig, gaafrandig en donkergroen. De bladeren smaken naar peper. Oregano bloeit van Juli tot September met witte of roze bloemen. Wanneer de marjolein bloeit wordt hij massaal bezocht door de bijen. Oregano is algemeen te vinden in Zuid-Limburg, naast wegen en bosranden. Het is in Nederland en België een beschermde plant.

Echte Marjolein (Origanum Marjorana) komt zelden verwilderd voor. Deze plant wordt veelvuldig in tuinen gekweekt. Het is een half winterharde plant. De bloemen van Marjolein zijn wit of licht rood. De bladeren zijn middelgroen en aan beide zijde grijsviltig behaard. De stengel is recht tot slap, harig, rond en groen met rode spikkels. De plant heeft horizontale wortelstelen waar ze de grond raken.


Zelf Oregano kweken
De plant groeit het beste in de volle zon, maar ze hebben 's middags schaduw nodig. de grond moet goed gedraineerd, wat droog, alkalisch en rijk aan voedingsstoffen zijn. In tegenstelling tot de meeste andere kruiden uit dezelfde familie, heeft marjolein een sterkere smaak als deze op rijke grond op groeit.

Vermeerderen
Zaaien in de lente (ontkieming kan langzaam zijn). Winterharde meerjarige soorten kunnen gesplitst worden in de lente of zomer. Neem wortel- of stengelstekken van late lente tot midzomer.

Kweken
Uitdunnen of verplanten op 30 tot 45 cm afstand. Snoei marjoleintakken met twee derde terug voordat ze vanwege de winter afsterven. Als de plek niet te winderig is, laat dan zaadkoppen liggen als voer voor de vogels. Marjolein kan binnenshuis gekweekt worden.

Toepassingen

Medicinaal
zewuwpijnen
spierpijn (spierreuma), artritis
krachtig antiseptisch en bacteriedodend (bij bacteriële-, schimmel- en virusinfecties)
griep, verkoudheid, slijmoplossend, bronchitis, vastzittende hoest, astma
hik
trage spijsvertering, slechte eetlust
menstruatieproblemen
lage bloeddruk
worminfecties
krampen
schimmelinfecties
gordelroos

Wilde marjolein
Het gehalte aan etherische olie met een overeenkomstige samenstelling als tijm bepaalt ook een zelfde gebruik als hoestmiddel met ontslijmende en prikkelverzachtende werking. Uitwendig eveneens voor baden en omslagen met antiseptische werking bij slecht genezende wonden.
Een aftreksel van de bloesemtop van oregano kunt u als thee gebruiken bij hoesten, maag- en galblaasstoornissen, spanningshoofdpijnen en geprikkeldheid, algehele uitputting en menstruatiepijn. U kunt het ook drinken als kalmerend middel om zeeziekte te voorkomen. Pas het kruid uitwendig toe als antiseptisch papje om zwellingen, reuma en een stijve nek te verlichten.

Echte marjolein
De toepassing en werkwijze is overeenkomend met die van wilde marjolein, namelijk bij krampen en hoest. Bovendien werkt het bevorderend op de vertering en zwak urinedrijvend.
U kunt een aftreksel van de bloesemtoppen als thee gebruiken bij kou, hoofdpijn, eenvoudige maagdarmkwalen en zenuwstoornissen. Voeg een afkooksel of wat etherische olie toe aan badwater, zalven of kompressen voor verlichting bij reumatische pijnen en spanning. Sprenkel een paar druppels etherische olie op een kussen om de slaap te bevorderen.

Toepassingen met etherische olie
De etherische olie wordt gewonnen door stoomdistillatie van het bloeiende kruid, is lichtgeel van kleur, met een warme, kruidige, kamferachtige geur. De olie wordt bij het ouder worden bruin en bevat een hoog gehalte, 80-90%, fenolen (cavaciol en thymol). Hierdoor is het één van de meest antiseptische oliën en doodt vele bacteriën, schimmels en virussen. Wordt daarom veel gebruikt bij allerlei infecties. Het is bovendien een immunostimulant en een goede expectorand (slijmoplosser). Door de goede pijnstillende werking heilzaam bij zenuwpijnen en reumatische pijnen, stimuleert bovendien de doorbloeding.

Culinair
Marjolein heeft een uitgesproken kruidige smaak, oregano nog wat kruidiger. Beide kruiden kunnen goed gedroogd worden. Marjolein is geschikt voor stevige groentesoepen, pasta, vis, wild, rundvlees, kip, worstjes en gehaktbrood. Tomaten, courgettes, aardappelen en paprika passen goed bij het kruid. Marjolein wordt ook gebruikt in omeletten en in gerechten met kaas.
Oregano is vooral goed in pizza's en kan verder op dezelfde wijze gebruikt worden als marjolein (zij het iets spaarzamer).
Een aftreksel kan gebruikt worden als aromatische thee. Het kan fijngehakt worden en gebruikt worden in salades of botersauzen. Oregano is goed te mengen met knoflook en chili. Je kunt gerechten een lichte marjoleinsmaak geven door enkele stengels van marjolein op de barbecuekooltjes te leggen.
Oreganoazijn is te gebruiken bij bijvoorbeeld salades.

Cosmetisch
Een aftreksel voor een ontspannend bad.
Neem een sterk aftreksel als haarversteviger.

Gebruik

Voorzichtig
Gebruik de etherische olie nooit onverdund, Oregano kan soms huid- en slijmvlies irritaties veroorzaken. De meeste etherische oliën kunnen niet zonder risico ingenomen worden.
Gebruik etherische oliën uitsluitend inwendig als je voldoende kennis heeft of raadpleeg een (homeopathische) arts. Over het algemeen is echter de werking bij uitwendig gebruik sterker dan bij inwendig gebruik. De etherische olie kan huidirritatie veroorzaken.